Strategia ochrony herbicydowej w uprawie buraka cukrowego

Burak cukrowy to jedna z kluczowych roślin uprawnych w Polsce, ale ze względu na wolny wzrost początkowy, jest wyjątkowo wrażliwy na konkurencję ze strony chwastów. Ich presja nie tylko ogranicza rozwój rośliny, lecz także bezpośrednio przekłada się na obniżenie plonu i jakości korzeni. Dlatego odpowiednio zaplanowana ochrona herbicydowa to fundament sukcesu w uprawie buraka cukrowego.

Dlaczego chwasty są tak groźne dla buraka cukrowego?

Burak cukrowy kiełkuje i rozwija się powoli, szczególnie w chłodnych warunkach wiosennych. W tym czasie chwasty – zwłaszcza jednoroczne chwasty dwuliścienne – mają przewagę konkurencyjną. Bez wczesnej ochrony mogą szybko zagłuszyć rośliny uprawne, co prowadzi do:

• znacznych strat w plonie (nawet do 50%),
• zwiększenia trudności zbioru,
• pogorszenia parametrów technologicznych surowca.

Wybrane gatunki chwastów przyczyniają się również  do pogorszenia zdrowotności oraz ogólnego stanu fitosanitarnego plantacji buraka. Mogą one stanowić rezerwuar patogenów, żywicieli pośrednich nicieni, a także sprzyjać występowaniu szkodników tożsamych z tymi, które żerują na burakach.

Strategie ochrony herbicydowej

W ochronie buraka cukrowego przed chwastami  preparaty stosuje się głównie tuż po siewie roślin, gdyż środki ochrony roślin wykorzystywane w mieszaninach mają zarówno działanie nalistne jak i doglebowe. Najefektywniejsze działanie i skuteczność zwalczania chwastów uzyskujemy w momencie gdy chwasty są jeszcze małe i dopiero nabierają tempa wzrostu.

Ze względu na dynamikę wzrostu chwastów jak i w istocie małe jeszcze rośliny buraków na początku wegetacji, w celu uniknięcia fitotoksyczności i zahamowania wzrostu naszej plantacji wykorzystujemy w praktyce system zabiegów dzielonych.

Do najważniejszych chwastów w uprawie buraków należą:

• przytulia czepna
• chwasty rumianowate
• samosiewy rzepaku
• komosa biała
• szarłat szorstki
• gorczyca polna
• psianka czarna
• maruna nadmorska
• żółtlica drobnokwiatowa
• rdesty
• rdestówka
• chwastnica jednostronna
• samosiewy zbóż
• perz

Jaki herbicyd wybrać ?

W grupie herbicydów o działaniu doglebowym istotne znaczenie ma metamitron, zawarty w rekomendowanym preparacie Glotron 700SC charakteryzujący się wysoką efektywnością w zwalczaniu chwastów w uprawie buraka cukrowego. Przy aplikacji nalistnej, po wschodach buraka, optymalne warunki dla skutecznego działania preparatu stanowią: ciepła i wilgotna pogoda oraz suche rośliny w momencie zabiegu – przy czym deszcz nie powinien wystąpić wcześniej niż 6 godzin po aplikacji.

Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w etykietach rejestracyjnych niektórych produktów zawierających metamitron, najwyższy poziom skuteczności chwastobójczej osiągany jest podczas zabiegów wykonywanych w godzinach wieczornych. Należy również uwzględnić, że obniżenie temperatury poniżej 10°C powoduje spowolnienie działania substancji czynnej. Metamitron wykazuje podwójny mechanizm absorpcji – poprzez korzenie oraz liście – a jego działanie opiera się na inhibicji procesu fotosyntezy, prowadząc do zamierania tkanek chwastów.

W odchwaszczaniu buraków cukrowych wykorzystuje się również szereg innych substancji aktywnych o zróżnicowanym mechanizmie działania:

• Dimetanamid-P – stosowany głównie doglebowo lub we wczesnych fazach rozwoju roślin. Wykazuje działanie poprzez zaburzanie procesu fotosyntezy, ograniczając rozwój chwastów już na wczesnym etapie.
• Lenacyl – substancja czynna o działaniu zarówno doglebowym, jak i nalistnym. Przenika do roślin głównie przez system korzeniowy, zakłócając funkcjonowanie fotosystemu II. Optymalna skuteczność obserwowana jest przy temperaturach powyżej 10°C.
• Tienkarbazon metylu – herbicyd pobierany zarówno przez korzenie, jak i tkanki nadziemne, w tym hypokotyl i liścienie, co zapewnia szerokie spektrum działania.
• Etofumesat – wykazuje działanie doglebowe i nalistne. Jako inhibitor karboksylazy acetylo-CoA (kluczowego enzymu w syntezie lipidów), wpływa na hamowanie wzrostu siewek oraz ogranicza tworzenie warstwy woskowej kutikuli. Zalecana temperatura zabiegu mieści się w zakresie 12–20°C.
• Fenmedifam – wnika do roślin przez liście, gdzie zakłóca proces fotosyntezy. Preparat należy stosować wyłącznie na suche rośliny, unikając aplikacji przy intensywnym nasłonecznieniu, aby ograniczyć ryzyko fitotoksyczności.
• Chlopyralid – pobierany głównie przez liście, w mniejszym stopniu przez korzenie. Działa poprzez hamowanie podziałów komórkowych. Nie zaleca się stosowania na mokre rośliny, by uniknąć osłabienia skuteczności i fitotoksyczności.
• Foramsulfuron – absorbowany przede wszystkim przez liście. Jest inhibitorem syntazy acetylomleczanowej (ALS), blokując biosyntezę aminokwasów rozgałęzionych i tym samym syntezę białek, co prowadzi do zahamowania wzrostu chwastów.

Zalecane dawki w mieszaninie

Opierając się na systemie dawek dzielonych wykorzystując powyższe substancje aktywne rekomendowanym zabiegiem o efektywnym działaniu jest zastosowanie preparatów :

1,5l Beetup Flo (fenmedifam 160 g) + 1,5l Glotron 700SC (metamitron 700g) + 0,4l Oblix 500 SC (etofumesat 500 g)

Tak przygotowaną mieszaninę zaleca się zastosować w trzech powtórzeniach.

W przypadku gdy na naszej plantacji  mamy do czynienia z wysoką presją  rdestów lub fiołka pojedynczy zabieg wzbogacamy o preparat Venzar 500 SC w dawce 0,35l (lenacyl 500 g), a w przypadku presji ostrożnia polnego Lontrel 300SL w dawce 0,4l/ha (chlopyralid 300g)

Każdy zabieg uzupełniamy o wysoce istotne adiuwanty jak  Atpolan Bio 80 EC w dawce 1L/ha  lub Inex-A w dawce 0,1l/ha

*Alternatywą dla preparatów Beetup Flo +  Oblix może być również doskonale skomponowany preparat Powertwin 400SC (zawierający 200g fenmedifanu i 200g etofumesatu w litrze preparatu) oraz preparat Wizard (125g fenmedifanu i 125g etofumesatu w litrze).

Stosujemy je w dawkach: 1l/ha dla Powertwin 400SC  lub 1,6l/ha dla Wizard. Każdy z preparatów  wspomagamy dodatkiem produktu Glotron 700SC w dawce 1,5l/ha również wykorzystując dawki dzielone w trzech powtórzeniach.

W przypadku chwastów jednoliściennych w uprawie buraka cukrowego stosujemy natomiast graminicydy zawierające chizalofop-P-etylowy jak TARGA 10EC w dawce  0,5l/ha oraz substancje jaką jest fluazyfop-P-butylowy zawarty w preparacie GRASTOP 150 EC w dawce 1l/ha. Substancje te należy stosować również dodając adiuwant Atpolan Bio 80 EC w dawce 1l/ha. Jak widzimy program ochrony buraka cukrowego jest dość rozbudowany i opierać powinien się przede wszystkim na lustracji pola i adekwatnego dostosowania preparatów do występujących agrofagów. Istotna jest również znajomość historyczna banku nasion w glebie na danym polu. Dawki i proporcje mieszanin przy różnej konfiguracji chwastów mogą ulegać zmianie, z tego powodu zachęcamy do konsultacji z naszymi przedstawicielami terenowymi.