22 sierpnia, 2025
Skuteczna ochrona herbicydowa rzepaku ozimego jesienią: klucz do wysokich plonów
Rzepak ozimy to jedna z najważniejszych upraw w polskim rolnictwie, a osiągnięcie wysokiego i stabilnego plonu zależy od...
Rzepak ozimy to jedna z najważniejszych upraw w polskim rolnictwie, a osiągnięcie wysokiego i stabilnego plonu zależy od wielu czynników. Jednym z najistotniejszych etapów uprawy jest skuteczna ochrona przed chwastami, zwłaszcza w newralgicznym okresie jesieni. Konkurencja o światło, wodę i składniki pokarmowe w początkowej fazie wzrostu może znacząco osłabić młode rośliny rzepaku i negatywnie wpłynąć na ich zimotrwałość oraz późniejszy plon.
Dlaczego jesienna ochrona jest tak ważna?
Jesienią, po wschodach rzepaku, pojawia się wiele uciążliwych chwastów, które stanowią poważne zagrożenie dla uprawy. Do najczęstszych należą chwasty jednoliścienne, takie jak miotła zbożowa, wiechlina roczna czy samosiewy zbóż oraz chwasty dwuliścienne, np. gwiazdnica pospolita, tasznik pospolity, przetaczniki, przytulia czepna czy mak polny. Chwasty te, rozwijając się szybciej niż rzepak, zagłuszają go, uniemożliwiając prawidłowy rozwój systemu korzeniowego i części nadziemnej.
Wczesne odchwaszczanie ma kluczowe znaczenie z kilku powodów:
- Ograniczenie konkurencji: Młode rośliny rzepaku, mając dostęp do większej ilości zasobów, mogą budować silny system korzeniowy i rozetę liściową, co jest fundamentem ich późniejszego wzrostu i zimowania.
- Poprawa zimotrwałości: Dobrze rozwinięty rzepak jest znacznie bardziej odporny na niskie temperatury i uszkodzenia mrozowe.
- Lepszy start na wiosnę: Rośliny, które wchodzą w okres spoczynku zimowego bez presji chwastów, wznawiają wegetację na wiosnę w lepszej kondycji, co przekłada się na szybszy wzrost i kwitnienie.
Wybór strategii herbicydowej
Jesienna ochrona rzepaku może być prowadzona na dwa sposoby: doglebowo lub nalistnie.
1. Aplikacja doglebowa
Opryski doglebowe wykonuje się bezpośrednio po siewie rzepaku (tzw. zabiegi doglebowe przedwschodowe), ale przed wschodami chwastów i rzepaku. To rozwiązanie jest bardzo skuteczne, pod warunkiem odpowiedniej wilgotności gleby. Substancje aktywne tworzą w górnej warstwie gleby barierę, która uniemożliwia kiełkowanie chwastów lub niszczy je w momencie wschodów.
- Kluczowe substancje czynne: do najczęściej stosowanych w zabiegach doglebowych należą metazachlor (Effendi 500 SC ) uzupełniony o chlomazon (Comodo 480 EC)
- Zalety: Długotrwałe działanie, eliminacja chwastów już w fazie kiełkowania,
- Wady: Wysoka skuteczność jest uzależniona od wilgotności gleby – w suchych warunkach efektywność działania może być ograniczona; możliwość wystąpienia fitotoksyczności dla rzepaku po wschodach
2. Aplikacja nalistna
Opryski nalistne wykonuje się po wschodach rzepaku i chwastów. Ta metoda pozwala na precyzyjne dobranie herbicydu do konkretnego spektrum chwastów, które faktycznie pojawiły się na polu.
- Kluczowe substancje czynne: W zależności od występujących chwastów, stosuje się różne substancje, np. chlopyralid, pikloram, aminopyralid (Spark), skuteczne na chwasty dwuliścienne
- Zalety: Możliwość precyzyjnego dostosowania preparatu do presji chwastów, skuteczność niezależna od wilgotności gleby.
- Wady: Konieczność obserwacji pola i identyfikacji chwastów. Zabiegi należy wykonać w odpowiedniej fazie rozwojowej rzepaku i chwastów, aby były jak najskuteczniejsze.
Ważne zasady skutecznego odchwaszczania
- Terminowość: Niezależnie od wybranej metody, kluczowe jest przeprowadzenie zabiegu w odpowiednim terminie. W przypadku zabiegów doglebowych – bezpośrednio po siewie. W przypadku nalistnych – gdy chwasty są w najmłodszej fazie rozwojowej, a rzepak ma 2-4 liście.
- Warunki pogodowe: Opryski nalistne najlepiej wykonywać w dni pochmurne lub po południu, przy temperaturze powietrza 10-20°C i bezwietrznej pogodzie.
- Mieszaniny zbiornikowe: Często najlepsze efekty uzyskuje się, stosując mieszaniny kilku herbicydów o różnych mechanizmach działania. Pozwala to na zwalczanie szerszego spektrum chwastów i minimalizuje ryzyko powstawania odporności.
- Prawidłowa technika oprysku: Odpowiedni dobór dysz, ciśnienia i ilości wody ma fundamentalne znaczenie dla równomiernego pokrycia pola i skuteczności zabiegu.
Podsumowując, jesienna ochrona herbicydowa rzepaku ozimego to inwestycja, która zwraca się z nawiązką w postaci zdrowych, dobrze rozwiniętych roślin, gotowych do przetrwania zimy i wydania wysokiego plonu. Niezależnie od wybranej strategii, kluczem do sukcesu jest dokładna analiza pola, terminowe działanie i wybór odpowiednich środków ochrony roślin.
Przejdź do pełnej technologii ochrony herbicydowej
