Chwościk buraka – największe zagrożenie dla buraka cukrowego. Jak skutecznie się bronić?

Chwościk buraka to jedna z najgroźniejszych chorób zagrażających uprawom buraka cukrowego, powodująca znaczne straty plonów. Niestety, dostępność skutecznych substancji czynnych stale się kurczy, co utrudnia efektywną ochronę plantacji. Dlatego kluczowe znaczenie ma szybkie i trafne zidentyfikowanie objawów infekcji. Poza stosowaniem konwencjonalnych preparatów chemicznych, warto również wzmacniać naturalną odporność roślin, by zwiększyć ich zdolność do samodzielnej walki z patogenem. Tutaj sprawdzą się takie produkty jak Probeet WG i IonBlue

Za rozwój choroby odpowiada grzyb Cercospora beticola należący do workowców. Patogen wnika w liście buraka, rozwijając się w ich miękiszu, a jego zarodniki mogą być roznoszone zarówno przez wiatr, jak i deszcz. Grzyb potrafi przetrwać zimę w pozostałościach roślinnych, co sprawia, że w rejonach o intensywnej uprawie może zainfekować plantacje ze zdwojoną siłą.

Choroba rozwija się szczególnie intensywnie w warunkach ciepła i wysokiej wilgotności. Łagodne zimy i szybko nadchodząca wiosenna temperatura sprzyjają wcześniejszemu pojawianiu się objawów — pierwsze infekcje mogą wystąpić już w maju, a symptomy widoczne są często od czerwca.

Chwościk stanowi poważne zagrożenie dla buraka cukrowego z dwóch głównych powodów. Po pierwsze – ze względu na ogromne szkody, jakie może wyrządzić. Nieleczona infekcja potrafi całkowicie zniszczyć plantację. Po zauważeniu objawów i obumarciu liści, roślina podejmuje intensywne próby ich odtworzenia, co pochłania znaczną ilość energii i składników odżywczych. Odbywa się to kosztem wzrostu korzenia i akumulacji cukru, co bezpośrednio wpływa na jakość i wielkość zbiorów.

Po drugie – coraz trudniej skutecznie walczyć z tą chorobą. Patogen staje się odporny na wiele standardowo używanych preparatów, a liczba dostępnych substancji aktywnych systematycznie maleje. To sprawia, że chwościk zyskuje na znaczeniu jako problem nie tylko agronomiczny, ale i ekonomiczny.

Pierwsze ogniska chwościka zazwyczaj pojawiają się na buraku ćwikłowym, dzięki czemu burak ćwikłowy staje się rośliną sygnalizacyjną. Skuteczny monitoring choroby opiera się przede wszystkim na systematycznych lustracjach plantacji. Charakterystyczne symptomy infekcji można dostrzec już na wczesnym etapie, o ile obserwacje są dokładne. Wczesne wykrycie to klucz do podjęcia szybkich działań ochronnych, które pozwalają ograniczyć straty i zapobiec masowemu zamieraniu liści.

Początkowym sygnałem infekcji chwościkiem są drobne, okrągłe przebarwienia o brunatnoszarej barwie, osiągające od 0,5 do 6 mm średnicy. Zazwyczaj otoczone są one wyraźną obwódką w odcieniach czerwieni, brązu lub rdzawobrązową. Plamy najpierw pojawiają się na starszych, zewnętrznych liściach rośliny, a z czasem infekcja przenosi się na młodsze partie ulistnienia. Zmiany chorobowe stopniowo się powiększają, co może prowadzić do rozległej martwicy i obumierania całej powierzchni liścia.

Z chwilą zauważenia pierwszych objawów chwościka na plantacji należy niezwłocznie przeprowadzić oprysk ochronny. Drugi zabieg powinien nastąpić po około trzech tygodniach. Patogen rozprzestrzenia się błyskawicznie, dlatego warto objąć ochroną również sąsiadujące uprawy, nawet jeśli nie widać jeszcze oznak infekcji. Decyzję o dalszych opryskach podejmujemy na podstawie bieżącej obserwacji stanu roślin. Na plantacjach przewidzianych do późniejszych zbiorów istnieje większe okno czasowe na ewentualne dodatkowe zabiegi fungicydowe.

Do ochrony buraka cukrowego rekomendujemy wykorzystanie mieszaniny zawierającej produkt Tores 250 EC + Strobe 250 SC w dawkach 0,5L/ha + 0,5L/ha, zabieg taki wnosi na naszą plantację 125g difenokonazolu oraz 125g azoksystrobiny.

Difenokonazol działa poprzez hamowanie syntezy ergosterolu, co zaburza budowę ściany komórkowej grzybów, a także spowalnia kiełkowanie zarodników i zatrzymuje infekcje, ma szybkie działanie interwencyjne i dość szybko wnika w roślinę,  a następnie wykazuje również działanie zapobiegawcze.

Azoksystrobina hamuje kiełkowanie zarodników grzybów, wzrost grzybni oraz produkcję zarodników. Działa poprzez zakłócanie procesów oddechowych w komórkach grzybów, co prowadzi do ich obumarcia, wykazuje działanie zarówno wgłębne jak i układowe co powoduje ze utrzymuje się ona długo w roślinie i zabezpiecza ją przez wtórną infekcją.

W przypadku gdy chwościk nas zaskoczy a jego nasilenie jest mocno agresywne doskonałym rozwiązaniem będzie uzupełnienie mieszaniny o produkt Tern Turbo 750 EC w dawce 0,3-0,5l/ha. Zawarta w produkcie fenpropidyna działa grzybobójczo poprzez hamowanie biosyntezy steroli w komórkach grzybów. Powoduje to zakłócenie budowy błon komórkowych patogenów i w konsekwencji ich obumieranie. Preparat bardzo szybko wnika w roślinę i tam działa układowo dzięki czemu wykazuje silne działanie interwencyjne.

Przedstawione substancje aktywne znajdziemy również w gotowych rozwiązaniach jak:

Amistar Gold Max stosowany w dawce 1l/ha

Lub

Spyrale 475 EC również w dawce 1l/ha Aby przeciwdziałać powtarzaniu stosowanie tych samych substancji aktywnych w kolejnych zabiegach czym budowana jest odporność patogenów na daną substancję, zalecamy zmieniać preparaty w kolejnych zabiegach na tym samym polu. W tym celu proponujemy zastosowanie najnowszego z grupy triazoli – mefentriflukonazolu zawartego w preparacie BELANTY, który stosujemy w dawce 1,5l/ha, będącego również świetnym komponentem do mieszanin.